Sự nghiệp của một cầu thủ bóng đá trẻ, đặc biệt là những tài năng sớm nở rộ, thường không phải là một con đường thẳng tắp mà đầy rẫy những ngã rẽ và thử thách. 

Evan Ferguson, thần đồng một thời của Brighton & Hove Albion và niềm hy vọng lớn của bóng đá Cộng hòa Ireland, đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng nhất trong sự nghiệp của mình. Quyết định chuyển đến AS Roma theo hợp đồng cho mượn một mùa giải, kèm theo tùy chọn mua đứt, không chỉ là một bước đi chiến thuật mà còn là lời giải cho câu hỏi lớn: liệu con đường của anh sẽ dẫn trở lại Brighton để tái khẳng định bản thân, hay thủ đô Rome sẽ là nơi định mệnh, mở ra một chương mới vĩnh viễn?

Khi Evan Ferguson lần đầu tiên bùng nổ tại Ngoại hạng Anh vào mùa giải 2022-23, thế giới bóng đá đã phải chú ý. Với sáu bàn thắng và hai pha kiến tạo trong 19 lần ra sân, anh nhanh chóng trở thành cầu thủ trẻ nhất của Brighton ghi bàn tại Ngoại hạng Anh và là người trẻ thứ tư trong lịch sử giải đấu lập hat-trick, ở tuổi 18 và 318 ngày, vào lưới Newcastle United.

Tiềm năng của anh được định giá lên đến 90 triệu bảng Anh, một con số khổng lồ cho một thiếu niên. Tuy nhiên, kể từ hat-trick chói sáng đó vào tháng 9 năm 2023, sự nghiệp của Ferguson đã trải qua một giai đoạn sa sút đáng báo động.

Ba bàn thắng trong 44 lần ra sân ở Ngoại hạng Anh, kèm theo gần một năm không ghi bàn từ tháng 11 năm 2023 đến tháng 10 năm 2024, đã phản ánh rõ nét sự mất mát phong độ và niềm tin. Những chấn thương lặt vặt đã góp phần khiến anh không có được thời gian thi đấu ổn định, làm mòn dần sự tự tin và giá trị của mình trên thị trường chuyển nhượng.

Bước ngoặt đầu tiên trong nỗ lực tìm lại phong độ là hợp đồng cho mượn tới West Ham United vào nửa sau mùa giải trước. Quyết định này dường như hợp lý khi anh được tái hợp với Graham Potter, người thầy đầu tiên của anh tại Brighton. Thế nhưng, vận may vẫn không mỉm cười. Dưới sự dẫn dắt của Potter, Ferguson chỉ ra sân tám lần, vỏn vẹn một lần đá chính và không ghi được bất kỳ bàn thắng nào. Sự thất bại này càng làm sâu sắc thêm "vòng xoáy đi xuống" của anh, khiến giá trị và vị thế của anh tại Brighton càng thêm lung lay.

Trong bối cảnh đó, vụ chuyển nhượng sang Roma không chỉ là một cơ hội mà còn là một phao cứu sinh. Roma đã chi ra 3 triệu Euro phí mượn và sẽ chi trả toàn bộ tiền lương của Ferguson, cùng với tùy chọn mua đứt 37 triệu euro (khoảng 32.2 triệu bảng Anh). Đây là một thỏa thuận có lợi cho Brighton, dù Ferguson thành công và được bán đứt, hay trở về như một cầu thủ đã được "tái tạo".

Fabian Hurzeler, tân huấn luyện viên trưởng của Brighton, đã khẳng định: "Chắc chắn, cậu ấy có tương lai ở Brighton. Tôi rất mừng cho cậu ấy vì chúng tôi đã tìm được một giải pháp tốt, để cậu ấy có cơ hội được ra sân. Đó là điều quan trọng nhất đối với Evan. Tôi vẫn thấy rất nhiều tiềm năng, và tôi vẫn thấy rằng cậu ấy là một cầu thủ cho chúng tôi trong tương lai."

Lời nói này có thể là động viên, nhưng cũng ngầm chứa sự thật rằng Ferguson không nằm trong kế hoạch trước mắt của Hurzeler, đặc biệt khi Brighton vừa bán Joao Pedro cho Chelsea.

Hy vọng lớn nhất cho Ferguson tại Roma nằm ở việc anh sẽ có được thời gian thi đấu cần thiết dưới sự dẫn dắt của tân huấn luyện viên Gian Piero Gasperini, một chiến lược gia nổi tiếng với khả năng phát triển cầu thủ và lối chơi tấn công đã giúp Atalanta giành Europa League 2023-24.

Ferguson sẽ đảm nhận vị trí số 9, thay thế Tammy Abraham, người đã chuyển sang Besiktas. Câu chuyện của Abraham là một ví dụ điển hình cho cả hai kịch bản có thể xảy ra với Ferguson. Abraham từng có một mùa giải đầu tiên chói sáng tại Roma, ghi 17 bàn ở Serie A và giúp đội bóng vô địch Europa Conference League, thậm chí được gọi trở lại đội tuyển Anh.

Thành công ban đầu này chính là hình mẫu mà Ferguson, người đại diện và cả hai câu lạc bộ đều mong muốn lặp lại. Sự đón tiếp nồng nhiệt từ người hâm mộ Roma tại sân bay, với những tràng pháo tay và yêu cầu chữ ký, cũng là một liều thuốc tinh thần quý giá, gợi nhớ đến cách các cầu thủ như Scott McTominay và Billy Gilmour từng được chào đón và đã thành công vang dội tại Serie A.

Tuy nhiên, con đường của Abraham sau mùa giải đầu tiên lại là một lời cảnh báo. Chấn thương ACL nặng vào cuối mùa giải thứ hai đã khiến anh phải nghỉ thi đấu dài hạn, và sau đó là một kỳ cho mượn không thành công tại AC Milan với chỉ 3 bàn thắng sau 28 trận. Điều này cho thấy rằng thành công ban đầu không đảm bảo cho một tương lai vững chắc, và chấn thương cùng áp lực có thể nhanh chóng "nuốt chửng" một tài năng.

Ferguson đã trải qua gần như vậy trong 20 tháng qua: chấn thương, mất phong độ, và niềm tin suy giảm. Áp lực tại Roma sẽ rất lớn, đặc biệt khi các CĐV vẫn còn nhớ như in thành công của các cầu thủ Scotland McTominay và Gilmour.

Câu hỏi "liệu có đường về Brighton hay Roma là định mệnh?" còn phụ thuộc vào chính Ferguson. Hurzeler đã nhấn mạnh: "Quan trọng nhất là cầu thủ có thời gian ra sân, nhưng cũng là trách nhiệm của cầu thủ phải đảm bảo rằng cậu ấy tập luyện chăm chỉ, để đảm bảo rằng cậu ấy sẵn sàng cho các trận đấu."

Điều này cho thấy rằng việc ra sân chỉ là một phần, phần còn lại thuộc về nỗ lực và khả năng tự phục hồi của Ferguson. Nếu anh ấy không thể tận dụng cơ hội, giá trị của anh sẽ tiếp tục sụt giảm, và khả năng trở lại Brighton với một vị thế quan trọng sẽ khó khăn hơn. Lúc đó, con đường tiếp theo có thể là đến một câu lạc bộ ở cấp độ thấp hơn cả Roma và West Ham.

Tóm lại, Evan Ferguson đang đứng trước một "khoảnh khắc bản lề" trong sự nghiệp. Con đường về Brighton vẫn rộng mở, với sự khẳng định từ Hurzeler rằng anh vẫn có tương lai tại đó, miễn là anh chứng minh được giá trị của mình.

Nhưng con đường đến Roma cũng có thể trở thành "định mệnh" nếu anh tìm lại được phong độ đỉnh cao, hòa nhập tốt với môi trường mới và đạt được những thành công tương tự như Tammy Abraham trong mùa giải đầu tiên. Đây không chỉ là một vụ chuyển nhượng cầu thủ, mà là một cuộc chiến cá nhân để Ferguson tìm lại niềm tin, khẳng định lại tài năng và định hình con đường tương lai của chính mình.

Toàn bộ Cộng hòa Ireland và cả những người hâm mộ Brighton đều đang dõi theo với hy vọng rằng "cậu bé vàng" một thời sẽ tìm lại được ánh hào quang của mình, dù là tại quê nhà Ngoại hạng Anh hay dưới ánh nắng La Mã.